W kręgu dziejów Kościoła i rodziny franciszkańskiej

 Jerzy Florian Duchniewski OFM Cap ur. się 17 XII 1932 r. w Lublinie w rodzinie Stefana i Marianny z d. Włodarczyk. Już jako chłopiec pozostawał w kręgu oddziaływania duchowości franciszkańskiej: babcia i ciocia, które Go wychowywały po śmierci matki, należały do Trzeciego Zakonu Franciszkańskiego, a on sam był już przed II wojną światową ministrantem w klasztornym kościele o. o. kapucynów przy Krakowskim Przedmieściu w Lublinie. W tym czasie poznał o. o. Henryka Krzysztofika, Floriana Stępniaka i Feliksa Chojnackiego (późniejszych „Błogosławionych Braci Męczenników”; wiele lat później napisze książeczki o bł. bł. o. H. Krzysztofiku i o. F. Stępniaku). Jeszcze przed ukończeniem szkoły średniej rozpoczął nowicjat (15 VII 1949) w klasztorze o. o. Kapucynów w Nowym Mieście nad Pilicą, przyjmując imię zakonne Florian; 16 VII 1950 r. złożył tam pierwsze śluby zakonne. Następnie powrócił do Lublina, by w latach 1950-1952 kontynuować naukę w zakresie szkoły średniej. Po maturze studiował filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Lubelskiej i w Wyższym Seminarium Duchownym Kapucynów Prowincji Warszawskiej (lata 1952-1957); w tym czasie złożył wieczyste śluby zakonne (14 II 1904 r.) i przyjął święcenia kapłańskie (13 X 1957 r.). W latach 1957-1960 studiował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim; specjalizował się w zakresie Historii Kościoła pod kierunkiem ks. prof. M. Żywczyńskiego, uzyskując w 1960 r. licencjat na podstawie pracy Polska Prowincja Kapucynów w okresie rządów prowincjalnych o. Beniamina Szymańskiego: 1835-1856 oraz w 1964 r. doktorat na podstawie dysertacji Polska Prowincja Kapucynów w czasach porozbiorowych: 1772-1864 (opublikowanej w r. 1987).
  O. Florian Duchniewski po ukończeniu licencjatu zaczął bardzo intensywnie pracować na rzecz swojego zakonu. W latach 1960-1962 przebywał w klasztorze w Nowym Mieście, gdzie uczył w Niższym Seminarium Duchownym. Porządkował tam również zbiory archiwalne Warszawskiej Prowincji Kapucynów, zbierając  materiały do pracy doktorskiej. W latach 1962-1964 ponownie przebywał w Lublinie. Po obronie pracy doktorskiej został przeniesiony do klasztoru w Warszawie. W tym czasie był ekonomem prowincjalnym, wykładał historię Zakonu w Wyższym Seminarium Duchownym Kapucynów w Łomży (przedmiotu tego uczył również po przeniesieniu Seminarium Duchownego do Lublina; z powodu choroby z zajęć tych zrezygnował dopiero w 1986 r.) oraz pracował w Instytucie, którego celem było opracowywanie materiałów potrzebnych w prowadzonym procesie beatyfikacyjnym o. Honorata Koźmińskiego. Z pracą tą związana była podróż naukowa do Austrii i Włoch, którą  o. F. Duchniewski odbył w 1968 r. (podczas tej podróży poznał o. Pio). Jej rezultatem było kilka publikacji poświęconych o. Honoratowi (m. in. wydanie wraz ze wstępem i przypisami wyboru listów o. Honorata Koźmińskiego  w: „Nasza Przeszłość”, 28: 1968, s. 294).
  Jego kompetencje i dokładność zadecydowały o tym, iż powierzano mu coraz nowe obowiązki zakonne. Był: wikariuszem prowincjalnym (1970-1973, 1976-1979; z racji tego urzędu wizytował w 1978 r. placówki kapucynów polskich w Stanach Zjednoczonych), definitorem prowincjalnym (1985-1988), wikarym klasztoru w Zakroczymiu(1982-1983) i klasztoru przy Krakowskim Przedmieściu w Lublinie (1985-1988), wielokrotnie był delegatem na kapituły prowincjalne.
 W 1972 r. – na skutek prośby ówczesnego rektora KUL o. prof. M. A. Krąpca, skierowanej do władz zakonnych – o. Duchniewski powrócił do Lublina, podejmując pracę w Międzywydziałowym Zakładzie Leksykograficznym KUL i Redakcji Encyklopedii Katolickiej. Z instytucja tą związany był przez dwadzieścia cztery lata, aż do przejścia na emeryturę w 1997 r. Od 1974 r. do 2006 r..  odpowiadał za redagowanie działu Zakony ((EK, t. 2 – 11; od 1983 wspólnie z M. Danilukiem SCI); był redaktorem naczelnym t. 7 (1997 r.). Sam był autorem (lub współautorem) ok. 400 haseł. Z instytucją tą związany był do 1997 r., kiedy to przeszedł na emeryturę.
  W 1999 r. współbracia i przyjaciele z okazji 50-lecia życia zakonnego i 35-lecia doktoratu dedykowali o. F. Duchniewskiemu księgę pt. W kręgu dziejów Kościoła i rodziny franciszkańskiej (pod red. R. Prejsa OFM Cap, Warszawa 1999). Zamieszczona tam bibliografia jego prac liczy 418 pozycji. Osoby, które Go znały (pracownicy Redakcji Encyklopedii Katolickiej, współbracia, klerycy) podkreślają jego pracowitość, naukowe kompetencje, życzliwość, pogodę oraz gorliwość w wypełnianiu obowiązków kapłańskich, która nie osłabła nawet wówczas, gdy był już ciężko chory. Przez swoich współbraci nazywany był też świadkiem świętości, bowiem miał to szczęście, iż bezpośrednio lub pośrednio stykał się z wielkimi błogosławionymi zakonu kapucyńskiego: pisał o nich, poznawał ich myśl i starał się ich naśladować.
  O. Florian Duchniewski zmarł 17 IV 2011 r. w Lublinie. Msza Święta żałobna odprawiona została dnia 20 IV w kościele kapucynów pw. Niepokalanego Serca Maryi na Poczekajce. Doczesne szczątki o. Duchniewskiego spoczęły w grobowcu zakonnym na cmentarzu przy ul. Lipowej.

          Opracowanie: A.Z.

oprawa miękka

rok wydania 1999